Het werkterrein van het Klinisch Farmaceutisch en Toxicologisch laboratorium (Gelre-iLab) bestaat uit de volgende onderdelen:

Kwaliteitscontrole: 
Het controleren van de kwaliteit van de grondstoffen die in de geneesmiddel productie worden gebruikt en van de kwaliteit van de geproduceerde geneesmiddelen. Tevens wordt alle emballage gebruikt voor geneesmiddelen gekeurd. Tevens voert het laboratorium microbiologische controles uit op de eigen steriele bereidingen, de dialyse-afdeling en de eigen “Water for Injection” (WFI) productie van de apotheek.

Therapeutic Drug Monitoring (TDM):
Het laboratoriumonderzoek op lichaamsvreemde stoffen (‘xenobiotica’) wordt in Nederland verricht in laboratoria van ziekenhuisapotheken. Deze vorm van diagnostiek en therapiebegeleiding vereist uitgebreide kennis en ervaring van de farmacologie en toxicologie.

Therapeutische monitoring van geneesmiddelen is niets anders dan het bepalen van concentraties van voorgeschreven geneesmiddelen en metabolieten in lichaamsvloeistoffen ter ondersteuning van de farmacotherapie.

Bekijk ook de video.

Toxicologie:
Toxicologie onderzoekt de invloed van lichaamsvreemde stoffen op het menselijk lichaam en het gedrag. Voorbeelden zijn vergiftigingsgevallen of het onder invloed zijn van bepaalde stoffen. Hiertoe wordt er analytisch chemisch onderzoek uitgevoerd in biologische materialen. Meestal worden bloed (serum) en urine onderzocht op de aanwezigheid van lichaamsvreemde stoffen. Het toxicologische onderzoek bestaat meestal uit een onderzoek, gericht op de aanwezigheid en concentraties van lichaamsvreemde stoffen ten behoeve van diagnostiek en therapiebegeleiding. Ook het onderzoek naar middelenmisbruik ten behoeve van de verslavingszorg en van de bedrijfsgezondheidszorg (“drugs of abuse”) valt onder de noemer toxicologie. Het laboratorium is deskundig op het gebied van zowel de klinische als forensische toxicologie. Daarnaast voert het laboratorium als testlaboratorium (RvA-accreditatie L628) ook analyses uit op onder meer oppervlaktewater, afvalwater en grondwater. 

Farmacogenetica: 
Farmacogenetica is het onderzoeksveld waarin gezocht wordt naar genetische variaties die zorgen voor verschillen in enzymactiviteit en dus in de snelheid van afbraak van geneesmiddelen. Wanneer de snelheid van de afbraak afwijkt van normaal heeft dit therapeutische consequenties voor de patiënt. Voor meer informatie ten aanzien farmacogenetica aanvraag, klik op deze link. Gelre ziekenhuizen zorgt voor een multidisciplinaire aanpak (klinische chemie, moleculaire diagnostiek en ziekenhuisapotheek), waardoor indicatiestelling, logistiek, bepaling, interpretatie en advies goed op elkaar afgestemd kunnen worden.

Bekijk ook de video

Onderzoek:
Als topklinisch ziekenhuis met opleidingsbevoegdheid vindt er ook onderzoek plaatst op het apotheek laboratorium. Als Gelre-iLab zijn we 1 van de STZ expertisecentra van Gelre ziekenhuizen.  

Op dit moment lopen de volgende onderzoeken:

  • PK/PD-gestuurd doseren van antibiotica. Door het uitvoeren van onderzoeksprojecten worden methoden ontwikkeld met het doel om behandeling met antimicrobiële middelen te optimaliseren en toepasbaar te maken voor de patiëntenzorg. Hiertoe wordt samengewerkt met afdelingen binnen Gelre ziekenhuizen (interne geneeskunde, medische microbiologie, Intensive Care) en diverse nationale en internationale partners. 

  • Screenen van drugs of abuse in alternatieve matrices, zoals speeksel, adem en haar. Op dit moment is het apotheeklaboratorium de enige die zich richt en ervaring heeft met het screenen van drugs in deze alternatieve matrices.

  • Ontwikkelen van capillaire microsampling TDM-analyses ten behoeve van o.a. de ziekenhuis verplaatste zorg, waardoor de bloedafname efficiënter, minder tijdrovend, minder kostbaar en prettiger voor de patiënt verloopt.

Opleiding:
De ziekenhuisapotheek biedt voor de opleiding tot ziekenhuisapotheker ook een differentiatiestage TDM, Toxicologie en Farmacogenetica aan (klik op deze link voor meer informatie). 

Kwaliteit:
Het laboratorium is deskundig op het gebied van diverse intrumentele analyse technieken. Dit loopt uiteen van FTIR, UV-Vis spectrometrie, immunochemie, UPLC-MS, GCMS, massaspectrometrie tot ICP-MS. Het laboratorium participeert in verschillende externe kwaliteitsprogramma’s en is vertrouwd met validaties van zowel Apparatuur als TDM-analyses. 

Het farmaceutisch toxicologisch laboratorium van de Gelre ziekenhuizen voert voor een groot deel ook analyses uit voor externe opdrachtgevers. Dit zijn o.a. voor verpleeghuizen, psychiatrische klinieken, penitentiaire inrichtingen, drugshulpverleningsinstellingen, waterschappen, particuliere forensische onderzoeksbureau’s, GGD’s maar ook voor andere laboratoria.