Mercaptopurine in volbloed
| Algemene gegevens | ||
| Therapeutische groep | immunosuppressiva | |
| Synoniem | thiopurines: imuran, AZA (azathioprine); lanvis, thiosix, aces-TG (thioguanine); 6-MP, purinethol (mercaptopurine) | |
| CTG-code | ||
| Bepalingsmethode | HPLC | |
| Bepalingsfrequentie | 3x per week | |
| Bepalingsdag(en) | maandag, woensdag en vrijdag | |
| Doorlooptijd (dagen) | 7 dagen | |
| Spoed-bepaling / buiten openingstijden | alleen na overleg met dienstdoende ziekenhuisapotheker (055-8446004 of buiten kantooruren via de centrale). | |
| Uitvoering | extern | Ziekenhuisapotheek OLVG |
| Accreditatie | betreft een gevalideerde methode; valt niet onder de scope van het verwijzingslaboratorium | |
| Afname gegevens | ||
| Afnamemateriaal |  | 1x lithium-heparine buis (4 mL, groene dop / zwarte ring) |
| Afnamematrix | volbloed | |
| Afnamevolume (mL) | minimaal 1x 4 mL | |
| Afname tijdstip (@ steady state) | vóór de volgende gift (0 – 30 minl dal); afnametijdstip is niet kritisch | |
| Afnamecondities | vermeld tijdstip en dosering laatste gift | |
| Verzend- en bewaarcondities | ||
| Bewaarconditie (°C) | 2 – 8°C (koelkast) | |
| Bewaartermijn (dagen) | 14 dagen | |
| Verzendconditie (°C) | 2 – 8°C (op ijs verzenden; bij voorkeur op maandag, dinsdag en woensdag). Niet bevroren in verband met lysis van de erytrocyten. | |
| Stabiliteit (°C) | bewaren bij kamertemperatuur: de 6-TGN concentratie is 50% afgenomen na 7 dagen bewaren in de koelkast: de 6-TGN concentratie is 10% afgenomen na 7 dagen | |
| Verzendadres | Gelre ziekenhuizen Klinisch Farmaceutisch en Toxicologisch Laboratorium (KFTL) Albert Schweitzerlaan 31 7334 DZ Apeldoorn. | |
| Monsterontvangst | Centrale balie klinische chemie Gelre ziekenhuizen Ziekenhuisapotheek-laboratorium Gelre ziekenhuizen | |
| Rapportagegegevens | ||
| Referentiewaarde | Therapeutisch (pmol / 8×10^8 RBC) | Toxisch (pmol / 8×10^8 RBC) |
| 6-TGN | 300 – 600 | > 600 |
| 6-MMP | < 5700 | ≥ 5700 |
| Opmerkingen | bovenstaande adviezen gelden voor azathioprine en mercaptopurine, indien alleen thioguanine wordt gebruikt, dan geldt de volgende referentiewaarden: 6-TGN: therapeutisch 300 – 1250 pmol / 8×10^8 RBC; toxisch > 1250 pmol / 8×10^8 RBC Referentiewaarden zijn gewijzigd sinds 1 februari 2022. | |
| Achtergrondinformatie | ||
| Indicatie | Bepaling kan geïndiceerd zijn in de volgende situaties: – bij het instellen van de behandeling – als het beoogde effect uitblijft – voor het verkrijgen van informatie over therapietrouw – bij onacceptabele / toenemende bijwerkingen – bij geneesmiddelinteracties Bij start therapie of wijziging van de dosering na 4 weken controle van de 6-TGN en 6-MMP concentraties. Bij geen wijzigingen, elke 6 maanden de concentraties 6-TGN en 6-MMP controleren. Er is een relatie tussen de concentraties 6-TGN en 6-MMP en de volgende bijwerkingen: beenmergdepressie, leukopenie, trombocytopenie, anemieen, pancreatitis en hepatotoxiciteit. | |
| Evidence level TDM | bewijsniveau 1 | |
| Overige diagnostiek | aantal erytrocyten; bloedbeeld, albumine, kreatinine, CRP, ALAT, ASAT, AF, ɣ-GT | |
| Farmacogenetica | thiopurine S-methyltransferase (TPMT) eiwit katalyseert de S-methylate (inactivatie) van mercaptopurine, azathiopurine en tioguanine, zie TPMT genotypering. | |
| Referenties | [1] Thiopurines in Inflammatory Bowel Diaseases; New Perspectives to optmise safety and efficacy. D.R. Wong (2014) [2] Analytic Aspects of Monitoring Therapy with Thiopurine Medications. Armstrong et al. TDM 2004 26 220 – 226 [3] https://tdm-monografie.org/monografie/thiopurines | |
| © 2019. Gelre-iLab, Gelre ziekenhuizen |